Faydalı Bilgiler:

Meyve Ağaçlarının Dikimi ve Kesimi

Dikim Süresi
Aşırı don ve kar yüksekliğinin olmadığı sahalarda TÜPLÜ FİDANLAR her mevsim dikilebilir. Kayısı ve şeftali hariç meyva ağaçları için en ideal dikim zamanı Ekim ile Nisan ortaları arasıdır: Çünkü, şeftali ile kayısı donma tehlikesine karşı daha zayıf olup, ısıya ihtiyaç duymaktadırlar ve ancak Mart ayından sonra dikilmelidirler.

Döllenme Konusu
Birçok meyva türünde kendi kendine tohumlananlar oluğu gibi kendi kendisine tohumlanmayan türler de bulunmaktadır. Kendi kendine tohumlanamayan ağaçların yakınlarında mutlaka bir polan vericisi olması gerekir. Ancak her bir türü belirli bir grup tohumlandırabilmektedir. Dolayısıyla bahçenizde bir meyva ağacı dikecekseniz kendi kendine döllemesi mmkün olan türleri seçmeye çalışınız.

Ürün Alma Zamanı ve Ürün Alma Süresi
Ürün hasadının oldukça fazla bir zaman aldığını hiç düşündünü mü ? Birçok meyva türü yılın ana izin döneminde meyvalarını vermektedirler ve bunların toplanması ve hasat edilmesi gerekmektedir. Yine hasat süresi de bir zaman faktörüdür. Bazı türlerin 14 gün içerisinde meyvası toplanırken, bazı türlerde ise bu meyva toplama süresi 1 ayı aşan bir süre içerisinde olabilir.

Büyüklük ve Büyümesi
Sahip olduğumuz küçük veya orta büyüklükdeki dercesindeki bahçemizde büyük bir meyva ağacı çok fazla yer tutmaktadır. Bu nedenle de küçük bahçelerimiz için uygun boyutta meyva ağaçları düşünülmüştür. Aşağıda gösterilen ana büyüklüklere dikkat etmelisiniz. Yüksek gövdeli türler 1,60 ila 1,80 mt. Yüksekliktedir. Bunların fazla bir yere ihtiyacı vardır. Büyük gölge yaparlar ve birçok meyva verirler.Yarı boy tabir edilen türler ise, 1 ila 1,20 m. Yükseklikte olup bugün için bahçelerde en fazla kullanılan (özellikle erik ve kiraz) ağaçlarıdır. Düşük boy olan ağaçlar 80 ila 100 cm. Yükseklikte olup bunların üst taçları orta boy fidelerin yüksekliğine kadar çıkmaktadır. Çit ağaçları, bunlar 40 ila 60 cm. Yüksekliğe kadar gelmekte ve mesela kayısı veya vişne için tavsiye edilmektedir. Çünkü, bu yüksekliklerde yapılacak meyva toplama ve alt tamizleme işleri daha kolaylaşmaktadır.

İğne yapraklı ağaçlardan olan çamlar ise, küçük ve orta sınıf ev bahçeleri için tavsiye edilmektedir. Bunlar 40 ila 60 cm. Yükseklikten 2 veya 3 m. Yüksekliğe kadar çıkabilmekte, kolaylıkla ürün alınabilmekte ve bunlar aynı zamanda aşılamada da kullanılabilmektedir.

Meyva Ağaçlarının Doğru Dikilmesi Gerekir
Bulunduğunuz arazi sınırından 5 metre kadar mesafe bırakarak fidan dikim deliğini açınız. Bu suretle yan komşularınızdan onların bahçesine ileride düşebilecek meyva veya yapraklardan dolayı rahatsızlık hissetmezsiniz. Bitki dikilmeden evvel takriben 2 m2 lik bir alan oldukça derin bir şekilde kazılır. Eğer toprak sert ise, daha derine inmek gerekir. Fidan deliğinin en az 50 cm olması ve köklerin bununiçerisine gayet rahatlıkla sığabilmesi gerekir. Yere mutlak tutucu bir çita veya çubuk çakınız.Fidanın dikilmeden evvel birkaç saat suda kalması gerekir.

Fidan deliğine ilk önce gübre ve toprak karışımı kompost dökünüz ve bunun üzerine de fidanı yerleştiriniz. Şuna dikkat etmeniz lazımdır ki, hassas bölge yaprak üzerinde kalan bölgedir. Bundan sonra fidan deliğine kompost ile karıştırılmış çiçek toprağı konur. Sonra fidan içerisine yerleştirildiğinde bu toprağın üst kısmına hafifçe bastırılır. Tüm dikim yapılan toprağın etrafına bir sulama kovası ile bolca su verilerek sulanma işlemi bitirilir.Bundan sonra ise fidan, 8 işareti gibi duran bir kurdela ile tutma çıtasına bağlanır. Fidan halkasınının daralmamasını temin edecek bir büküm yapınız. Yeni dikilen fidanlar ilk yılda herhangi bir meyva vermemelidirler ve ancak bu şekilde kökler kuvvetdlenir. Bu nedenle ilk açan çiçekleri kopartınız.

Yeni Dikilmiş Meyva Fidanlarının Terbiye Edilmek Amacı İle Budanması
Dikildikten sonra genç meyva fidanları ilkbaharda ilk kdefa olarak çiçek açmaması için budanır ve onu takip eden 3 veya 5 yıl her defasında terbiye etme budaması denen bir budama metodu ile kesilirler. İlk yapılan kesimden sonra diğer ana gövdeyi teşekkül ettirecek 3 veya 4 adet dal ileride tac bölümünü değiştirmek üzere tespit edilerk düzenli bir kesime tabi tutulurlar.

En önemli budama kaideleri
1. Ana fidan olarak yukarıya giden dal biraz kısaltılarak tüm etrafındaki büyümektde olan dallar kesilir.
2. Ana gövdeye bağlı olan yandan çıkan ve ana gövde yapmak isteyen tüm dallar budanır.
3. Gövdeye dik olarak büyüyen dalların uçları kesilir.

Kış İçin Budama
Meyva ağaçları eğer budanmayacak olurlarsa, çok çabuk yaşlarırlar ve daha az meyva verirler. Meyva ağaçlarının yaprak dökümü geçtikten sonra Ocak ayına doğru bir düzenleme ve gençleştirme budaması yapılmalıdır. Trakya bölgesinde karasal yerleşim biriminde bulunan il ve ilçelerimizde don tehlikesine karşı budamanın şubat ayı ortasından mart ayı ortasına kadar yapılması daha uygun olacaktır. Bu budama işi için güneşli ve mümkünse don olmayan bir günü tercih ediniz. Bu dengeleme kesiti esnasında karşı yöne büyümüş, zayıflamış, hatalı cansız kalmış olan dallar olduğu gibi içeriye doğru kesilir.

Yeni fide vermeyen ve büyümesini tamamen durdurmuş olan ağaçları gençleştirmek için bir budama işlemi yapılır. Bunun için üst taraftaki taç bölümü ana gövdenin üst tarafından 3 te 1 kadar kesilir. Bu çok kuvvetli budamadan dolayı hatta eski ve yaşlanmış ağaçlar dahi hayret edilecek derecede bir gelişme göstererek yeniden fide vermeye başlarlar. Kesilen kenarı kesit alanı üzerinde tahta reçinesi veya aşı macunu ile kaplayınız ve bu suretle açık olan yerden herhangi bir hastalık bulaşmasını engelleyiniz.

ÖNEMLİ TAKIMLAR

Fide dikimi için
Kürek, kompost veya bitki toprağı, fideyi tutturmak için çıta, 8'li bir halka yapmak için şerit, dolgu malzemesi

Kesim için
Bahçe bıçağı, büyük ve kalın dallar için gerekiyorsa testere ve tahta reçinesi